Gisteravond heb ik de film Seven Pounds gekeken. Deze film gaat over een man genaamd Tim Thomas. Hij is op zoek naar 7 mensen die het verdienen om een kans te krijgen op een nieuw leven. Zo geeft hij een vrouw die geslagen wordt door haar vriend zijn oude huis, staat hij beenmerg af aan een jongetje en doneert hij een lever aan zijn broer. Gedurende zijn zoektocht wordt hij verliefd op Emily, een vrouw met een zwak hart. Uiteindelijk pleegt hij zelfmoord in een bak met ijs door zich te laten steken door een kwal (whut?). Dan staat hij zijn hart af aan Emily en zijn ogen aan een blinde man. Maar waarom in godsnaam? De film doet een flashback waarbij Tim met zijn vrouw in de auto rijdt. Tim krijgt een smsje, checkt zijn telefoon en moet plots een tegenligger ontwijken. Beide auto's over de kop met als resultaat: zeven doden.
Altruism, is it possible?
Kunnen we hier spreken van altruïsme? Naar mijn part wel. Als we uitgaan van de definitie dat altruïsme gaat over het helpen van anderen zonder enig eigenbelang, zit Tim Thomas toch wel snor. Ik bedoel, hij pleegt zelfmoord. Ik kan me toch scenario's voorstellen waar je er beter vanaf komt. Toch kun je er ook een kanttekening bij plaatsen. Tim doet dit om zijn eigen verdriet te verwerken en voelt zich beter door zijn daden.
Maargoed, die vraag wil ik ook niet beantwoorden. Dat is een eindeloze discussie waar ik ook niet uit zal komen. En tevens ook niet mijn doel van dit project.
'But why me?'Dit citaat komt uit Seven Pounds. Hierbij vraagt een hockey-coach aan Tim waarom hij een orgaan aan hem afstaat. Een citaat die voor mij altruïsme goed vorm geeft. Het maakt het verschil tussen bijvoorbeeld zelfstandig kleding afstaan aan het Leger des Heils, of 'geforceerd' geld afstaan voor een collectant.
- 'Because you do good. Even if other people aren't watching.'
Altruïsme in psychologie
Psychologe Lidewij Niezink heeft onderzoek gedaan naar altruïsme. Bij haar onderzoek merkte ze erg dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen empathie en altruïsme. Hiervoor heeft zij het altruïstisch keuzemodel opgesteld. Dit model gaat als volgt: Je ziet het leed van anderen. Dat leidt tot empathie. Hier heb je geen invloed op. Vervolgens kun je aantal verschillende emotionele responsen krijgen: Meevoelen/meeleven met het slachtoffer, ongerustheid of ‘teerhartigheid’ (zachtaardige, tedere gevoelens). Op deze responsen heb je wel invloed. Deze verschillende responsen kunnen weer leiden tot compassie en altruïsme (het begrijpen van andermans leed en de wil om dat op te heffen). Niezink stelt: ‘Altruïsme is een keuze en kan actief gecultiveerd worden tijdens het waarnemen van andermans leed.’
Tim Thomas kiest bewust om anderen te helpen. Wellicht gedreven door een fout die hij heeft begaan, maar toch vind ik dat hij een pure altruïstische daad begaat.
Altruïsme in de natuur
Niezink beschrijft ook dat altruïstisch gedrag vaak in de natuur voorkomt. Stokstaartjes houden voor elkaar de wacht. Als er gevaar in de buurt is fluit het stokstaartje om iedereen te waarschuwen. Het fluitende stokstaartje is dan wel vaak zelf uiteindelijk het slachtoffer. Zoals Tim zijn leven geeft voor anderen.
To wrap it up...
Niezink: ‘Sommige mensen zeggen daarom dat het helpen van anderen gedaan wordt vanuit egoïstische motieven. Maar dat een actie positieve consequenties voor jezelf heeft, wil nog niet zeggen dat er geen altruïstische motieven aan ten grondslag kunnen liggen.’
Een conclusie waar ik mezelf goed in kan vinden. Ik voel mijzelf goed als ik iemand kan helpen.
En wat is egoïstischer, iemand helpen waardoor je jezelf goed voelt of enkel jezelf helpen?
Kudo's voor Tim en de stokstaartjes.
Bronnen:
Rijksuniversiteit Groningen
Lidewij Niezink
GeenStijl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten